دیابت را بهتر بشناسیم!

یک کارشناس بهداشت عمومی در خصوص بیماری دیابت گفت : دیابت یک بیماری مزمن است که وقتی پانکراس (لوزالمعده ),انسولین تولید نمی کند یا وقتی که بدن نمی تواند از انسولین تولید شده استفاده موثر کند اتفاق می افتد‏.

یداله محمدی  اظهار داشت ،دیابت چهار نوع اصلی دارد :

افرادی که دیابت نوع اول دارند یعنی مقدارخیلی کمی انسولین تولیدمی کنند و یا اصلا انسولینی در بدنشان تولید نمی شود و لازم است که برای ادامه زندگی انسولین تزریق کنند. این نوع بیماری به دلیل نشانه های بالینی خوبی که دارد سریع تر از نوع دوم قابل تشخیص است. دیابت نوع 1 یا دیابت نوجوانان، که نوعی بیماری خودایمنی است و در نتیجه تخریب نابجای سلول‌های مولد انسولین بوسیله دستگاه ایمنی بدن رخ می‌دهد. علت این بیماری که معمولا افراد را در سنین نوجوانی درگیر می‌کند، دقیقا مشخص نیست و علاجی هم برای آن وجود ندارد.این بیماران مجبورند از همان ابتدا با تزریق انسولین خارجی کمبود این هورمون را در بدن رفع کنند و قند خود را در حالت عادی نگه دارند.

نوع دوم دیابت افرادی هستند که نمی توانندازانسولین استفاده موثرکنند .آنها می توانند بیماریشان را تنها با تغییر روش زندگی کنترل کنند ومعمولا بیشتربه داروهای خوراکی نیازدارند و کمتر به تزریق انسولین نیازمند هستند‏.‏ قابل ذکراست ,طبق آماربیش از‏90 ‏درصدازموارد دیابت درجهان دیابت نوع دوم است ‏.‏ ممکن است افراد مبتلا به دیابت نوع دوم علایم مشابه نوع اول داشته باشند,اما این علایم کمتر ظاهر شود,اکثرا افراد مبتلا به این نوع دیابت علایمی ندارند و فقط بعد از چند سال به واسطه بیماری دیگری متوجه آن می شوند‏.‏ دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان معمولا در میانسالی بروز می‌کند و  زمینه ارثی در ایجاد آن دخیل است. این نوع دیابت به علت مقاومت پیدا کردن سلول‌های بدن به انسولین رخ می‌دهد.

لوزالمعده مبتلایان به این نوع دیابت انسولین تولید می‌کند، اما این مقدار آنقدر کافی نیست که سطح قند خون یا گلوکز را در حد عادی حفظ کند. یک عامل مهم در ایجاد مقاومت به انسولین و بالارفتن قند خون در این بیماران چاقی آنهاست.

دیابت نوع 2 نیز علاجی ندارد، اما کارهای مختلفی می‌توان برای اداره درمانی و نیز پیشگیری از آن انجام داد. برای کنترل و جلوگیری از این بیماری باید رژیم غذایی سالم مصرف کرد، به مقدار کافی ورزش کرد و وزن خود را متعادل نگهداشت.

بیمارانی که این اقدامات در آنها موثر واقع نشود، معمولا تحت درمان با قرص‌های خوراکی پایین‌آورنده قند خون قرار می‌گیرند؛ البته ممکن است در درازمدت این قرص ها تاثیر خود را از دست بدهند و بیمار مجبور شود با تزریق انسولین قند خون خود را طبیعی نگهدارد.

نوع سوم دیابت دربعضی موارد حاملگی اتفاق می افتد, اما معمولا پس از حاملگی برطرف می شود

نوع چهارم دیابت ناشی از نقایص ژنتیکی در کارکرد سلول های ترشح گر انسولین و یا در عملکرد انسولین است.

محمدی در ادامه با اشاره به اهمیت و شیوع بیشتر دیابت نوع 1و2 به تشریح نشانه ها ی این نوع از دیابت پرداخت و گفت :علایم دیابت نوع اول شامل، تشنگی بیش ازحد,گرسنگی دایمی ,تکررادرار,کاهش وزن ناگهانی ,خستگی مفرط و تاری دید می باشد‏که به نظرمی رسدعوامل خطردرابتلا به دیابت نوع اول دو عامل ژنتیکی ومحیطی باشد,عوامل محیطی مانند ویروس ها و برخی موادغذایی  می توانند عاملی برای ابتلا به دیابت نوع اول باشند اگرچه اثر آن ها کاملا به اثبات نرسیده است .

وی همچنین در خصوص علل شایع شیوع دیابت نوع 2 گفت : ناکافی‌ بودن‌ انسولین‌ تولید شده‌ از لوزالعمده‌ برای‌ حفظ‌ کار طبیعی‌ سلول‌های‌ بدن‌ ،اختلال‌ در استفاده‌ از انسولین‌ در سلول‌های‌ بدن‌ به‌ علل‌ نامعلوم‌می باشند ،همچنین عوامل افزایش دهنده این بیماری عبارتند از:چاقی‌ در بزرگسالان‌ ،استرس‌ ،حاملگی‌ ، استفاده‌ از بعضی‌ از داروها، داروهای‌ ادرارآور از نوع‌ تیازیدی‌، کورتیزول‌ یا فنی‌توئین‌

این کارشناس بهداشت عمومی در خصوص علائم اولیه بیماری دیابت اظهار داشت مراحل اولیه بیماری ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد اما  علائم زیر نشانگر هایی در جهت تشخیص این بیماری می باشند:
1- تشنگی مفرط
2- گرسنگی مفرط
3- ادرار زیاد و مکرر
4- زخم یا خونریزی که دیر بهبود می یابد
5- پوست خشک و خارش دار
6- کاهش وزن بدون دلیل
7- دید تار که روز تا روز متفاوت است
8- خواب آلودگی و خستگی غیرمعمول
9- خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پا

 وی در خصوص اینکه چه کسانی در معرض خطر دیابت هستند گفت :
1- اگر بالای 45 سال  سن دارید
2- اگر وزن شمـا زیاد است
3- اگر منظم ورزش نمی کنید
4-اگر والدین یا خواهر یا برادر شما دیابت دارند
5- اگر خانم هستید و نوزاد بالای 4/5 کیلوگرم بدنیا آورده اید یا در دوران حاملگی دیابت داشته اید
6- اگر فشار خون شما بالاتر از 140/90 میلیمتر جیوه است
7- اگر HDL≤40 دارید
8- اگر TG>250 mg/dl دارید.

در معرض خطر ابتلا به دیابت هستید.

محمدی در خصوص چگونگی تست دیابت افزود  : اگر 2بار قند خون ناشتای شما بالاتر از 126 باشد تشخیص دیابت قطعی است. اگر 2بار قند خون غیرناشتای شما بالاتر از 200 باشد باز دیابت قطعی است اما اگر قند کمتر از 100باشد شما دیابت ندارید. و اگر بین 100 تا 126 باشد احتمال دیابت در شما بالاست و شما باید تست تحمل گلوکز بشوید.

گفتنی است ،چربی های خون شامل تری گلیسرید یا کلسترول می باشند.تری گلیسرید بیشتر در اثر مصرف زیاد برنج ،شیرینی و بی تحرکی بالا می رود. کلسترول شامل دو نوع چربی خوب HDLوچربی بد یا همان LDL میباشد.

شما تا میتوانیدباید نوع خوب یا HDLرا در خون بالا برده که این کار با پیاده روی و ورزشهای ائروبیک (هوازی نظیر شنا دوچرخه سواری ....)مصرف ماهی سرخ نشده(بخار پز ) و ترک سیگار در افراد سیگاری انجام پذیر است،و نوع بد کلسترول یا LDL را در خون کاهش دهیم.متاسفانه LDL با ورزش پایین نمیآید بلکه با کاهش مصرف چربی های حیوانی و گوشت قرمز روغن های جامد امعاء و احشاء گوسفند باید آن را در خون کنترل نمود.