23مهر ماه برابر با 14نوامبر روزجهانی دیابت نامگذاری شده است به همین بهانه یک کارشناس تغذیه در گفتگو با روابط عمومی شبکه بهداشت درمان صحنه گفت :دیابت یک بیماری خطیر است که در آن بدن شما نمی تواند قند مصرف شده را جهت تولید انرژی بسوزاند.
علی جعفری نژاد با اشاره به اینکه دو نوع بیماری قند یا دیابت وجود دارد گفت :نوع یک که در آن بدن یا انسولین تولید نمی کند و یا اینکه
انسولین کم تولید می کند. فقط 10-5 درصد دیابت ها از نوع یک هستند و بیشتر در
کودکان دیده می شود. در این نوع، بیمار باید روزانه انسولین تزریق کند.
نوع دو که در آن
بدن مقداری انسولین تولید می کند ولی سلول ها به انسولین پاسخ نمی دهند که در حدود 95-90
درصد دیابت از نوع دو می باشد. این نوع دیابت بیشتر در مردان بالای 40 سال که چاق
هستند دیده می شود. میلیون ها نفر از مردم در سرتاسر دنیا مبتلا به دیابت نوع دو
هستند ولی از وجود آن خبر ندارند.
وی در خصوص علائم و چگونگی تشخیص دیابت اظهار داشت :دیابت نوع یک را اغلب می توان در عرض چند روز یا چند هفته
تشخیص داد چون علائم آن شدید هستندو شامل : تکرر ادرار که در آن حجم ادرار زیاد مباشد و بیمار هر
بار که ادرار می کند مقادیر زیادی ادرار دفع می کند ،خشکی دهان و
تشنگی بیش از حد ، احساس ناگهانی
خستگی ،کاهش وزن بدون
دلیل و تاری دیدمی باشد .
اما دیابت نوع 2 به آهستگی ایجاد شده و علائم کمتری نیز ایجاد
می کند. معمولا هنگام تشخیص دیابت نوع 2، بطور متوسط 5 سال از ابتلا به این بیماری
می گذرد. در شروع، علائم شبیه دیابت نوع 1 می باشد ولی چون به آهستگی ایجاد می شود
معمولا توجه بیمار را به خود جلب نمی کند.
جعفری نژاد سایر علائم دیابت نوع 2 را اینگونه عنوان نمود:
احساس سوزش و مور مور شدن در دستها و پاها
تاخیر در التیام زخمها و بریدگیها
عفونتهای ادراری
ناتوانی جنسی
این کارشناس تغذیه عوامل خطر ساز دیابت را سن بالاتر از 45 سال ،چاقی بویژه چاقی شکمی ،داشتن والدین، برادر یا خواهر مبتلا به دیابت،ورزش کمتر از دو بار در هفته،بالا بودن فشار خون و چربی خون عنوان نمود.
وی مهمترین هدف از برنامه غذایی در بیماران دیابتی، حفظ و نگهداری قند و چربی خون در
محدوده طبیعی و جلوگیری از عوارض بلند و کوتاه مدت این بیماری عنوان نمود و افزود ؛ برای کنترل
بهتر این بیماری توصیههای زیر را فراموش نکنید :
- شکر سم سفیدی
است که باید استفاده از آن را در برنامه غذایی خود محدود کنید. مربا، کمپوت، شربت،
آبمیوههای صنعتی، سوهان و… نیز حاوی شکر فراوانی هستند.
- سیبزمینی، نان
سفید، برنج آبکش، ماکارونی ساده و نخودسبز، انتخابهای مناسبی برای افراد دیابتی
نیستند چرا که به سرعت قند خون را بالا میبرند. یادتان باشد که ماکارونی دم کرده
تاثیر بیشتری بر قند خون شما دارد، پس تا حد امکان ماکارونی را به صورت آبکش شده،
میل کنید.
- افراد دیابتی
در معرض افزایش چربی خون و ابتلا به بیماری قلبی نیز هستند، بنابراین استفاده از
پروتئینهای کمچرب و گیاهی نسبت به منابع پرچرب پروتئین و پروتئینهای حیوانی
ارجحیت دارد. علاوه بر این مصرف حبوباتی مانند سویا به کنترل قند خون شما کمک میکند.
- رطب، هندوانه،
طالبی، کشمش و آناناس را در برنامه غذایی خود محدود کرده و در مقابل از میوههایی
مانند زردآلو، کیوی، انبه، موز، پرتقال، انگور، هلو، آلو، گلابی، برگهزردآلو، سیب
و گریپفروت استفاده کنید.
-آبمیوه (بهویژه
آبمیوه صنعتی) انتخاب خوبی برای دیابتیها نیست چرا که به سرعت قند خون را بالا
میبرد؛ درمقابل بهتر است میوه تازه را همراه با پوست مصرف کنید تا فیبر آن مانع
از افزایش ناگهانی قند خون شود. البته میوههای خشک هم از این قاعده مستثنی نیستند
چراکه آب خود را از دست داده و قند موجود در آنها تغلیظ شده است.
-مصرف فیبرهای
محلول به کنترل بهتر قند خون دیابتیها کمک میکند. از جمله منابع خوب آن نان جوسیاه، نان چاودار، سبوس جو، تمشک، سیب، توتفرنگی، آلو، پرتقال، شاهتوت
و…
-مصرف سبزیجات
بهغیر از سبزیجات نشاستهای (از جمله سیبزمینی، نخودسبز،کدوحلوایی و…) در برنامه
غذایی افراد دیابتی آزاد است.
-
بیماران دیابتی مصرف نمک روزانه خود را محدود کنند تا از ابتلا به فشار خون در امان
باشند.